Vorige week schreef ik over drie lessen die ik leerde als ondernemer. Na dit geschreven te hebben ontdekte ik er nog drie.

Les vier heeft op het eerste oog niets met ondernemerschap te maken. Ik leerde dat sommige targets zo hard als staal en in steen gebeiteld zijn. Het belangrijkste voorbeeld is winst. Winst maken is inderdaad ook belangrijk wanneer je in loondienst werkt, maar laten we eerlijk zijn. Als medewerker krijg je je salaris toch wel. Ik wil niet zeggen dat ik mij als medewerker geen zorgen maakte over het halen van targets. Een medewerker die een project verklooit krijgt wellicht een reprimande en voelt zich even niet happy, maar ademt gewoon door. Het gevoel is anders. Vergelijk het met een huurhuis versus een koophuis. Op beide ben je zuinig, maar een eigen huis verzorg je net iets beter. Als ondernemer voel je de impact van tegenvallende bedrijfsresultaten direct privé. Na enkele jaren als ondernemer te hebben gewerkt te hebben, merk ik dat ik daardoor nog scherper ben op het halen van doelstellingen. Ik ben mij bewust van de consequenties van falen en succes op een manier die een werknemer per definitie nooit zou kunnen voelen.

Les vijf bouwt voort op de vorige les. Een ondernemer voelt bedrijfsresultaten direct in zijn privé-portemonnee. Zijn salaris (als je dat zo even mag noemen) is afhankelijk van de bedrijfsresultaten. Een werknemer heeft een vast salaris wat jaarlijks met een paar procent wordt verhoogd. De beoordelingsbasis van salarisverhoging is subjectief. Wellicht dat een bedrijf enkele criteria heeft bedacht om een verhoging te kunnen rationaliseren, maar dan nog. Of iemand salarisverhoging krijgt is in grote mate afhankelijk van het beeld dat de leidinggevende heeft. Met andere woorden: het imago van de werknemer. Ik merkte dat ik als ondernemer mijn ego heel makkelijk kon wegcijferen. Ging iemand er vandoor met een goed idee dat ik ooit opperde? Go ahead! Kreeg iemand anders credit voor mijn harde werk? Als jij dat nodig hebt, gewoon doen! Als medewerker had ik hier moeite mee gehad. Mijn imago was dan te belangrijk geweest en dit soort acties had ik niet over kant kunnen laten gaan. Systemen die belonen op basis van imago promoten inherent haantjesgedrag en egotripperij, bewust of onbewust.

Mensen (ondernemers en werknemers) die werken in een bedrijf krijgen daarvoor een vergoeding. Ze brengen tijd in (handjes en hoofdjes) en worden daarvoor gecompenseerd. Niet meer dan logisch. De zesde les gaat over de wijze van belonen. Medewerkers krijgen een directe compensatie voor hun inbreng: een maand gewerkt is een maand salaris. De beloning voor hun arbeid is direct en finaal. Aan het eind van de maand wordt afgerekend. Afgezien van een eventuele bonus aan het eind van het jaar heeft de medewerker nergens meer recht op. Ondernemers doen doorgaans ook iedere maand een privé-opname, maar zij ontvangen hun echte beloning pas bij verkoop van het bedrijf. Werknemers genieten een onmiddellijke compensatie, werkgevers een uitgestelde compensatie. Het uitstellen van de compensatie houdt een risico in. Gaat het bedrijf failliet, dan is er geen uitgestelde compensatie. Voor de ondernemer is dit acceptabel. De uitgestelde compensatie is potentieel hoog. Doorgaans zal de ondernemer in loondienst maandelijks meer kunnen verdienen, echter door te kiezen voor een uitgestelde compensatie zal hij na verloop van tijd netto meer overhouden. Financieel gezien is werken als ondernemer een lange termijn, en werken als werknemer een korte termijn strategie.