Zoals (bijna) iedereen ben ik mijn schoolloopbaan begonnen toen ik nog heel klein was. En zoals (bijna) niemand ben ik nu pas gestopt met de studie – waarschijnlijk tijdelijk, maar toch. In dertig jaar is er veel veranderd in de klas. Dat kan ook niet anders, met de nieuwe inzichten die zijn opgedaan en nieuwe (ICT-)technologie. Toch moet ik zeggen dat ik geen fan ben.

In 1997 startte ik met een HEAO-opleiding aan de HES in Rotterdam. Elke maandagavond en woensdagavond les, en de zaterdagen en zondagen waren gereserveerd voor lezen en het maken van opdrachten. Er stonden flink wat dikke boeken op de verplichte lijst. Na de HEAO nam ik een educatieve pauze, tot het weer begon te kriebelen en ik in 2003 startte aan de Universiteit Leiden. Opnieuw dikke boeken. Nu, in 2011, is het grote verschil dat de dikke boeken verdwenen zijn. Dat wil zeggen: er is nog wel een lijst, maar niemand leest meer een boek. En ik geef de schuld aan PowerPoint.

Ik kan mij niet herinneren dat we op de HEAO een computer met projector in de klas hadden. Als er al een projector was, dan was het een overhead-projector. In mijn herinnering stond er een docent voor de klas die vertelde. Dat is nu hopeloos ouderwets. Het schijnt – en dit heb ik puur van horen zeggen – dat er op de kleuterschool al een beamer aan ieder plafond hangt. Doodzonde vind ik dat.

Wat is dan precies het probleem van PowerPoint? Natuurlijk gaat het niet om PowerPoint, maar om de manier waar docenten (en daarom studenten) daarmee omgaan. Guns don’t kill people, neither does PowerPoint.Een PowerPoint-presentatie geeft een docent het gemak dat hij een les thuis voor kan bereiden en zo een uur vol kan praten (60 slides lang). Een vaste structuur, met een vaste opbouw, met een vaste tekst. Weg creativiteit, weg spontaniteit, weg betrokkenheid van de leerling of student. En wat heb ik een berg slechte presentaties voorbij zien komen. Zowel qua inhoud als vorm. Serieus, de inhoud kreeg een zesje, de vorm haal de voldoende bijna nooit. Het absolute dieptepunt was overigens een meiske van amper twintig die anderhalf uur lang slides heeft staan voorlezen.

En dan de ergste vraag: “Meneer/mevrouw, staat de presentatie ook op internet?” En het antwoord is een volmondig JA. Docenten zetten de presentatie op internet, ter voorbereiding op het tentamen. Denk hier eens over na. Er is een vak, daar hoort een boek bij, en dan zet men de presentatie over dat vak (lees: boek) op internet. Dus de docent plaatst de belangrijkste punten van het boek (lees: samenvatting) in een overzichtelijk PowerPoint-presentatie op internet. Wat kun je dan verwachten?

Studenten zijn aartslui. Of efficient, zo je wilt. Een gemiddelde (Nederlandse!) student zal niet harder lopen dan strikt noodzakelijk. In deze situatie… Wie gaat dan in hemelsnaam nog het daadwerkelijk boek lezen. Heb je enig idee hoeveel tijd dit kost. Of beter gezegd: hoeveel tijd je hier mee verspilt. Het boek lezen maakt het verschil tussen een 8 en een 9. In Nederland is een 8 echt zeer ruim voldoende, Goed zelfs! Iedereen die in het hoger onderwijs achten haalt mag dik tevreden zijn met zichzelf.

Wie echt slim is, stopt met boeken koepen, en geeft een rondje in de kroeg. Da’s goed voor je netwerk, voor later.