Dit is het vervolg op een eerder post: De waarheid achter open source – deel 1.

Na veel tijd en moeite gestoken te hebben in mijn open source-project, krijg ik een brief van de bank. Ze zouden het enorm op prijs stellen als ik weer begin met het betalen van mijn hypotheek. Oh ja, dat is waar ook! Door dit open source-project was het mij bijna ontschoten dat de schoorsteen ook moet blijven roken. Weet je wat? Ik ga adviesdiensten aanbieden rondom mijn open source-project. De tijd die ik gestoken heb in de ontwikkeling moet immers linksom of rechtsom worden terugverdiend.

Nu kun je als tegenargument voor mijn betoog naar voren brengen dat de kosten van de ontwikkeling in dit geval door één partij gedragen worden: mijn persoontje. Klopt. In alle succesvolle open source-projecten worden de kosten gedragen door veel partijen. Ieder draagt zijn steentje bij en zo zijn de kosten voor ieder relatief klein.

Maar, is dit nou echt een groot voordeel van open source? Realistisch gesproken kan het bijna niet. Het bouwen van open source software kost tijd en geld. Evenveel als software die niet open source is. En iedereen die aan open source meewerkt moet ook zijn hypotheek betalen, net als ik. De totale kosten zijn dus gelijk, en deze zullen hoe dan ook terugverdiend moeten worden. Het verdienmodel zal anders zijn, maar uiteindelijk betaalt de klant de prijs. Daar kun je van op aan.

In alle eerlijkheid moet ik zeggen dat ik dit niet met cijfers hard kan maken. Mijn stelling gaat ook niet voor de volle 100% op, ik geef het ruiterlijk toe. Open source zal voor de klant uiteindelijk best wel wat goedkoper zijn. Maar waar het mij om gaat is dit: open source is absoluut nooit gratis. Je betaalt hooguit op een andere manier!

In de tussentijd heb ik de bank weer tevreden gesteld. Mijn adviesbedrijfje loopt als een tierelier. De software is gratis, jawel. Mijn klanten betalen mij voor onderhoud, beheer en incidenteel advies. Goede business mag ik wel zeggen. Anderen zijn ondertussen ook met mijn projectje aan de slag gegaan, en ik krijg waardevolle feedback. Mooi, allemaal gratis ideeën hoe ik mijn product nog mooier, beter, sneller en aantrekkelijker kan maken.

Maar na hard werken nu eerst op vakantie. Viva Las Vegas. Drie weken genieten van de zon. De wensen voor aanpassing van de software kunnen wachten. Dat mag geen probleem zijn. Het is toch open source. Als de klant wil kan hij zelf aan de slag. De broncode heb ik toch niet voor niets meegeleverd? Mis dus!

Zodra de gebruiker van open source software ook maar één regel code aanpast is hij het haasje. Bij een volgende versie vanuit het moederschip (ik in dit geval) staat hij voor een lastig dilemma: upgraden of branchen. Bij een upgrade is hij zijn wijziging kwijt. Bij een branch, waarbij de klant er voor kiest voortaan zelf de code te onderhouden zal hij nooit meer kunnen upgraden en rust de volledige verantwoordelijkheid op zijn schouders. En voor het geval dit nog niet evident geworden is: dat wil hij helemaal niet. Kortom, open source is alleen in theorie aanpasbaar.

Ja maar, ja maar… hoe handig is het niet dat de broncode van de software voor de klant beschikbaar is? Echt, ik kan de voordelen niet ontdekken. Als ik een auto koop ga ik die toch ook niet helemaal uit elkaar slopen? Wat heb ik daaraan? Het product dat ik koop moet het gewoon doen. Klaar. En als er iets kapot is dan breng ik het terug. In dit kader is het overigens wel interessant om te zien dat veel softwareproducenten hun broncode openbaar maken. Zo is het merendeel van de broncode van bijvoorbeeld Microsoft’s producten, nota bene, gewoon opvraagbaar.

Ik ben er van overtuigd dat open source software de toekomst heeft. Echter, er is nog veel te doen om goede uitleg te geven over wat open source betekend, wat de voordelen zijn en ook wat de nadelen zijn. Rond open source hangt een soort heilige cultuur waar je niets fouts over mag zeggen zonder verketterd te worden. Een louter positief verhaal geloofd niemand. Mijn oproep aan de open source gemeenschap: wees zo open als je pretendeert te zijn, ook over aspecten die minder positief zijn en help.